Pleidooi Van Zwol (BZK) voor doorzetten en verbreden beweging proeftuinen Maak verschil

Richard van Zwol, SG bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, wil graag door met de proeftuinenaanpak, die in 2016 is gestart naar aanleiding van het rapport Maak verschil van de Studiegroep Openbaar Bestuur. Dat zei hij tijdens het drukbezochte congres ‘Beproefd, gedurfd en versneld’ op 27 maart jl. in Den Haag, waar de lessen en opbrengsten van de proeftuinen centraal stonden. Bij die verbreding denkt hij onder andere aan andere regio’s dan de zes geselecteerde proeftuinen, maar ook aan de G4 en de G32. Verder pleitte hij voor het beschikbaar stellen van geld voor regio’s, bovenop het gemeentefonds.

Tijdens het congres kregen de zes proeftuinen de gelegenheid om hun opbrengst te presenteren. Dat deden zij ieder met een bevlogen boegbeeld alsmede een zestal aansprekende filmpjes en presentaties, waarbij de Zeeuwen over de meeste humor bleken te beschikken. De opbrengsten zijn net zo divers als de regio’s zelf. In diverse proeftuinen wordt ingezet op een concrete regiodeal met het Rijk. Vanuit de MRA kwam een concrete propositie op het gebied van wonen en energietransitie. In de regio Zwolle is onder andere ingezet op een regionale leergang voor bestuurders en ambtenaren. De Drechtsteden zijn met de provincie Zuid-Holland overeengekomen om een regiofonds op te gaan zetten. En dat is nog maar een greep uit de opbrengsten en afspraken uit de zes proeftuinen.

Er waren ook een paar kritische noten. Immers, er is veel enthousiasme gezaaid, maar de concrete opbrengst – zichtbaar voor inwoners en bedrijven die een oplossing willen zien voor concrete maatschappelijke opgaven – moet nog komen. Er ligt nog een opgave om het adaptieve vermogen van het openbaar bestuur te vergroten, en te leren dat afwijkingen van een oorspronkelijk plan een succes kunnen zijn. Er is nog te veel bescheidenheid in de regio’s. En het woord integraal valt heel vaak, maar het mag nog wat concreter.

Aan het slot van de bijeenkomst maakte Henk Jan Meijer (burgemeester Zwolle), namens alle proeftuinen samen, een statement (pdf). In een oproep aan het nieuwe kabinet vroeg hij om:

• Verschillen tussen regio’s te erkennen en regionaal maatwerk te bieden in nationaal beleid
• In te zetten op regiodeals ter versterking van de economie
• De benodigde financiële arrangementen te organiseren
• Aan rijkszijde één aanspreekpunt voor regio’s te creëren
• De mogelijkheden van bestaande wettelijke en financiële instrumenten beter te benutten
• Te investeren in kennis, competenties en vaardigheden