G40: gemengde gevoelens over doorrekeningen klimaatakkoord

Het Stedennetwerk G40 heeft met gemengde gevoelens kennis genomen van de uitkomsten van de doorrekeningen van de afspraken aan de klimaattafels die vandaag zijn gepresenteerd. Hoewel het PBL aangeeft dat de haalbaarheid van de CO₂-ambities moeilijk maar niet onmogelijk wordt, zijn er tal van – met name financiële - onzekerheden voor de steden en hun inwoners.

Het PBL steunt de keuze om gemeenten een coördinerende rol te geven bij de energietransitie. Echter, uit de doorrekening wordt niet duidelijk of gemeenten voor die taken voldoende extra geld krijgen. Voor ‘de wijkaanpak’, waarbij de gemeente aan de lat staat om de contacten met en de besluitvorming tussen burgers, bedrijven en overheden te organiseren, is 50 miljoen euro per jaar gereserveerd. De G40, het netwerk van veertig grote steden met samen zo’n vijf miljoen inwoners, heeft al eerder aangegeven alleen al voor haar leden minstens het dubbele nodig te hebben om adequate procesbegeleiding te bieden. Het PBL heeft eveneens twijfels of de voorgestelde bijdrage van 50 miljoen euro voldoende zal zijn. 

Voor de gebouwde omgeving is het halen van de uitstootreductie voor een groot deel afhankelijk van de financiële mogelijkheden om deze investeringen (deels) te bekostigen. Gemeenten hebben de opdracht voor 2030 1,5 miljoen woningen van het gas af te halen. Met de nu beschikbare bijdrage kunnen 250.000 tot 1.070.000 woningen en gebouwen van het gas gehaald worden, maximaal 71% van het afgesproken aantal. Hiermee lijkt een financiële tegenvaller voor inwoners en woningcorporaties bij het verduurzamen van woningen onvermijdelijk. De G40 roept kabinet en Tweede Kamer dan ook op voor voldoende financiering te zorgen. Aangezien het PBL de algemene conclusie trekt dat de kosten van het klimaatakkoord lager uitvallen dan berekend, zijn er mogelijkheden om meer geld beschikbaar te stellen voor steden en hun inwoners.

Volgens de doorrekeningen van het PBL zijn de subsidiebedragen die beschikbaar komen voor woningcorporaties vanaf 2022 voldoende om de woningaanpassingen gemiddeld woonlastenneutraal te kunnen uitvoeren. Voor koopwoningen is het bedrag niet voldoende, kopers moeten zelf een deel van de investering dragen. Omdat wijken bestaan uit een mix van koop- en huurwoningen is dit een beperking voor de wijkaanpak.

"Wij hebben altijd gezegd dat de verduurzaming betaalbaar en haalbaar voor onze inwoners moet zijn en niet zal leiden tot een verhoging van hun woonlasten", aldus Sanna Munnikendam, voorzitter van de themagroep Duurzaamheid van de G40 en wethouder te Zaanstad. "We rekenen er dan ook op dat het kabinet samen met de partners gaat kijken hoe de afspraken uit het klimaatakkoord gefinancierd kunnen worden, zonder dat dit leidt tot een kostenverhoging voor ons en onze inwoners."