G32: samenwerken aan de toekomst prima, maar wel boter bij de vis

De G32 is positief over de visie van het nieuwe kabinet maar heeft wel zorgen over de financiering van de plannen en de gevolgen hiervan voor de steden. "Waardevolle aanzetten, maar op sommige onderdelen moet er ook echt boter bij de vis", aldus G32 -voorzitter Ferd Crone. De agendering is vaak juist, nu is het kwestie van samen ook echt oppakken en zorgen dat de steden en stedelijke regio’s het ook echt waar kunnen maken. Crone: ‘Wij willen hierover graag spoedig in gesprek met het nieuwe kabinet en hebben er het volste vertrouwen in dat de nieuwe bewindslieden daar straks ook open voor staan’.

Het nieuw te vormen kabinet heeft vertrouwen in de toekomst. Ze wil een sterk land nog beter maken voor iedereen en merkt daarbij aan het begin van het regeerakkoord op dat we in Nederland problemen samen oplossen, als het erop aankomt.

Het G32 Stedennetwerk - dat inmiddels uit 38 grote en middelgrote steden bestaat - is zelf een goed voorbeeld van samenwerking van steden en stedelijke regio’s en onderschrijft de visie van de nieuwe regeringscoalitie ten volle. De G32 zien voor hun inwoners en ondernemers waardevolle aangrijpingspunten in het nieuwe regeerakkoord, maar hebben ook zorgen over de financiering van belangrijke plannen die burgers rechtstreeks raken.

Zo zijn de G32 blij dat de financiële positie van gemeenten beter wordt geregeld en in het spoor blijft van de uitgaven die het rijk zelf doet. Ook komt er meer geld voor extra wijkagenten en ontstaat er ruimte voor een regionaal ontwikkelingsfonds.
Zorgen hebben de G32 over de financiering van specifieke onderdelen zoals het sociaal domein, de energietransitie en de aanpak van ondermijning in steden. Ook de opschalingskorting is nog niet van tafel.

Voorzitter Ferd Crone van de G32: "Voor de oplossing van problemen in het sociaal domein trekt de nieuwe regering te weinig geld uit. Daardoor zullen de wachtlijsten in bijvoorbeeld de jeugdzorg verder oplopen. Ook komt de ondersteuning van ouderen in wijken in gevaar. Voor de energietransitie maakt de nieuwe coalitie absoluut te weinig geld vrij en dat geldt ook voor de aanpak van ondermijning".

Toelichting

De G32 zijn tevreden met de plannen voor de voortzetting van de city deals van Agenda Stad en de verwijzingen naar het belang van regio’s bij onder meer de verduurzaming, de woningbouwopgave, bereikbaarheid en de economische ontwikkeling.  Dit is een belangrijke wens van de G32 geweest in het G32-document ‘Groeikracht voor stedelijke regio’s’.

De G32 pakken dan ook graag deze handschoen op. Ook het versterken van de bestuurskracht van gemeenten en van de democratische legitimiteit in de regionale samenwerking en meer inzet op onderwijs-arbeidsmarkt  (levenslang leren) stonden op het verlanglijstje van het G32-netwerk.

Aan de andere kant zien we in het regeerakkoord te vaak mooie intenties, maar niet de randvoorwaarden om hier echt door te pakken. De G32 willen boter bij de vis. Het lijkt erop dat dit ontbreekt op belangrijke onderwerpen. De energietransitie krijgt geen duidelijke financiële kaders mee waar steden iets mee kunnen. Het voornemen om van de verhuurdersheffing 100 miljoen euro te bestemmen voor verduurzaming, is verre van overtuigend. "Dat bedrag is absoluut niet toereikend voor de financiële ondersteuning om woningen van onze inwoners te verduurzamen", aldus Ferd Crone.

De aanpak van het vluchtelingenvraagstuk staat geagendeerd en steden krijgen hierbij een sterkere rol, maar zonder financiële vertaling, afgezien van een impuls in voor- en vroegschoolse opvang en onderwijsachterstandenbeleid.

Wonen

Bij de woningbouwopgave wordt gesproken over de regio, maar anderzijds lijkt het alsof het Rijk landelijk de regie wil over  het lokale woningbeleid, ten koste van de lokale en regionale woonvisies die gemeenten met corporaties en andere partners opstellen. De verkoop van sociale huurwoningen om het aanbod vrije sectorwoningen te vergroten, vinden de G32 een slecht plan. De bereikbaarheid en de betaalbaarheid van het wonen komen daarmee verder onder druk te staan. Ook het niet aanpassen van de verhuurderheffing is in dit licht een gemiste kans. Tenslotte vragen de G32 naast het toevoegen van woningen aandacht voor de leefbaarheid en de woningvoorraad in de bestaande stad.

Sociaal domein : Preventie en transformatie

Nog sterker is het tekort aan  financiële middelen  in het sociaal domein. Extra middelen zijn er voor het onderwijs en de verpleeghuiszorg en daar zijn we heel tevreden mee. Maar ook het nieuwe  kabinet biedt geen oplossing voor de financiële knelpunten bij de zware verantwoordelijkheden binnen het sociaal domein, waar de steden voor staan. Meest nijpend zijn die ten aanzien van BUIG (Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorziening Gemeenten) en de jeugdzorg. Wij constateren dat er in het regeerakkoord weinig oog is voor de huidige tekorten bij veel gemeenten naar aanleiding van de decentralisaties (jeugdzorg, Wmo en participatie) in het sociaal domein. De G32 voorzien een stapeling van taken, waarbij in veel gevallen niet duidelijk is of dit ook gepaard gaat met extra budget voor gemeenten.
De steden zijn keihard bezig om in te zetten op preventie en transformatie. Daarbij ondervinden ze een hoge druk op de sociale voorzieningen in de wijken. De huidige financiële kaders zijn voor veel steden te krap en het tempo van de bezuinigingen ligt te hoog om de benodigde slag te kunnen maken. De financiering van 20.000 extra plekken beschut werk is een sigaar uit eigen doos. Dit is niet voldoende om de hoge kosten van  beschut werkplaatsen te financieren. Het nieuwe kabinet stelt drie keer 18 miljoen beschikbaar voor transformatie van de jeugdzorg. Dat is sympathiek, maar er is circa  300 miljoen nodig voor het sociaal domein (3D-breed) in de gemeenten.

In gesprek

 "Waardevolle aanzetten, maar op sommige onderdelen moet er ook echt boter bij de vis", aldus Crone. De agendering is vaak juist, nu is het kwestie van samen ook echt oppakken en zorgen dat de steden en stedelijke regio’s het ook echt waar kunnen maken. Crone: "Wij willen hierover graag spoedig in gesprek met het nieuwe kabinet en hebben er het volste vertrouwen in dat de nieuwe bewindslieden daar straks ook open voor staan".